Free shaping

De hond is altijd opzoek naar zijn beloning

De term “Free shaping” zal voor de één bekender klinken dan voor de ander. Het is een term die gebruikt wordt in de honden training. Bij free shaping leert de hond alleen van zijn eigen gedrag. Hij gaat dus opzoek naar wat hem zijn beloning oplevert en dit wordt door de baas gemarkeerd met een clicker, of bijvoorbeeld door een bevestiging met de stem.

Natuurlijk werkt dit systeem en is het mogelijk om op deze manier je hond te trainen. Toch heb ik in de loop der jaren ook veel nadelen gezien bij deze manier van trainen. Doordat de hond helemaal vrijgelaten wordt, zie je dat de hond altijd druk bezig is om uit te zoeken op welke manier hij beloond zal worden. Hij probeert dus van alles in de hoop dat dit gedrag gemarkeerd wordt en hij zijn beloning zal krijgen.

Wij lokken het gewenste gedrag uit

In ons systeem leert de hond ook van zijn eigen gedrag, maar doen wij dit anders. We maken de hond namelijk vanaf het begin direct duidelijk wel gedrag er beloond wordt. Hierdoor gaat de hond niet steeds opzoek naar wat hij moet doen om zijn beloning te krijgen.

Het verschil tussen free shaping en ons systeem is dat we de hond in eerste instantie uitlokken om het gewenste gedrag te laten zien en niet wachten tot de hond het uit zichzelf doet. We lokken dus de hond uit en belonen hem direct zodra hij het gewenste gedrag laat zien. Bijvoorbeeld bij het aanleren van de oefening “zit”. In het geval van free shaping, wacht je net zolang totdat de hond uit zichzelf gaat zitten en dit markeer je dan met de clicker of stem en daarna beloon je de hond. In ons systeem lokken we de hond met een voertje in onze hand uit om te gaan zitten. Op het moment dat de hond gaat zitten, wordt hij direct beloond en krijgt het voertje. We lokken dus het gewenste gedrag uit en wachten niet tot de hond het uit zichzelf doet.

We maken de hond dus vanaf het begin duidelijk aan de hond wat de bedoeling is en wat hem zijn beloning oplevert. Hij is dus niet met allerlei andere dingen bezig om maar te proberen om zijn beloning te krijgen. Als we zo de basis hebben aangeleerd, dan kunnen we dit in kleine stapjes steeds verder uitbouwen. De hond zal gaan nadenken en het gedrag uit willen voeren wat hem zijn beloning oplevert en hierdoor uiteindelijk ook heel snel leren van zijn eigen gedrag.

Als wij onze honden trainen voor de eerste stappen van het speuren, dan leren we eerst het verwijzen van een voorwerp aan. In korte tijd leren we de hond om te zoeken naar de kop van een spijker en deze vervolgens netjes te verwijzen. We beginnen dan eerst met een groter voorwerp en lokken de hond uit om met zijn neus ernaartoe te gaan. Zodra hij dit doet wordt hij meteen beloond. Dit herhalen we dan heel vaak in korte tijd totdat de hond begrijpt wat hij moet doen. Dan maken we het voorwerp heel snel kleiner en leert de hond dat het voorwerp belangrijk is om beloond te worden. Door op deze manier te trainen is de hond heel erg gemotiveerd om het voorwerp te vinden en leren wij onze honden binnen 1 week om te zoeken naar een kleine spijker en deze te verwijzen.

Zouden we deze oefening aanleren met een free shaping systeem, dan is het vrijwel onmogelijk om zo snel resultaat te behalen. Het is dan heel moeilijk om de hond te leren om met zijn neus uit zichzelf naar een klein voorwerp te gaan en deze ook nog eens te verwijzen.

Soms kan een oefening niet anders aangeleerd worden

Gebruiken we dan helemaal nooit een free shaping systeem? Soms wel! Als we een hond een moeilijke oefening aan moeten leren waarbij het lastig of onmogelijk is om het gewenste gedrag uit te lokken. Bijvoorbeeld bij de oefening waarbij we willen dat de hond voor een pion gaat zitten met zijn neus tegen de top van de pion en ook 1 poot op de top van de pion. Dit is iets wat we niet met een voertje uit kunnen lokken. In zo’n geval gebruiken we wel een free shaping systeem. We pakken een pion en zetten deze bij de hond en markeren in kleine stapjes het gedrag wat we willen zien. Hierdoor leert de hond van zijn eigen gedrag, maar zoekt wel zelf naar wat hem de beloning oplevert.

Het grote verschil tussen free shaping en ons systeem is dus dat wij de hond vanaf het begin duidelijk maken welk gedrag hem zijn beloning oplevert. De hond probeert dus niet van alles en is niet constant opzoek naar wat hem zijn beloning oplevert. Maar uiteindelijk ook in ons systeem leert de hond dus van zijn eigen gedrag.