Detectiewerk En Het Aanleren Van Geuren
Detectiewerk En Het Aanleren Van Geuren
Dit is een vraag die we vaak krijgen. Hoe begin je met detectiewerk. Wat is een goede opbouw. En wat is verstandig bij het aanleren van geuren.
Het probleem zit meestal niet in te weinig trainen, maar in te snel te veel willen. Meerdere geuren tegelijk, verschillende locaties, kleine geurbronnen, en hopen dat de hond het vanzelf begrijpt. Dat lijkt efficiënt, maar zorgt in de praktijk juist voor onduidelijkheid en fouten.
Ervaring En Uitgangspunt
Sinds 1977 train ik dagelijks honden op zoekwerk met geur. Jarenlang heb ik specialistische speurhonden voor de politie getraind. Honden die zochten naar onder andere drugs, bloed, lijken, sperma, menselijke geur, brandversnellende middelen, geld, explosieven, kong, thee en koffie.
Hoewel dit allemaal verschillende geuren zijn, is het systeem dat we gebruiken in de basis altijd hetzelfde. Detectiewerk staat of valt met een duidelijke opbouw. Eerst één geur stabiel aanleren, pas daarna uitbreiden.
De hond kan er niet bij, maar kan de geur heel duidelijk ruiken.
Stap 1. Start Altijd Met Eén Geur
We starten altijd met één geur. Die ene geur gebruiken we om twee onderdelen goed aan te leren.
Het zoeken.
De melding.
In deze eerste fase trainen we altijd op dezelfde locatie. Niet omdat die locatie speciaal is, maar omdat voorspelbaarheid rust geeft. Je wilt dat de hond begrijpt wat de opdracht is, zonder dat je tegelijkertijd de omgeving ingewikkeld maakt.
Welke Geur Kies Je Om Mee Te Starten
Welke geur je kiest hangt volledig af van het doel.
Is vooraf duidelijk voor welke discipline de hond wordt getraind, dan starten we direct met die geur. Je wilt dat deze geur vanaf het begin goed wordt ingeprent.
Moet een hond later meerdere geuren leren binnen één discipline, zoals bij verdovende middelen, dan starten we met de moeilijkste geur. Als die staat, volgen andere geuren meestal veel sneller.
Als Het Doel Nog Niet Bekend Is
Soms is het doel nog niet helder. In dat geval kiezen wij voor de geur van kong.
Kong heeft een duidelijke, herkenbare eigen geur en je kunt er overal goed mee trainen. We gebruiken een kong dan nooit als beloning. De geur moet puur gekoppeld blijven aan het zoekwerk, zodat de associatie helder blijft.
De Basisfase. Van Groot Naar Klein
De basis van detectiewerk leren we altijd aan met één geur. We starten met een grote hoeveelheid geur. Zodra de hond begrijpt wat de bedoeling is, maken we de geurbron zo snel mogelijk kleiner.
Je wilt dat de hond leert geconcentreerd te zoeken, ook wanneer de geurbron klein is. Als je te lang met grote geurbronnen blijft werken, wordt het zoekgedrag slordiger en minder precies.
Nieuwe Geur Aanleren. Zo Pak Je Dat Aan
Wanneer de hond de basis goed beheerst, kun je een volgende geur toevoegen. Het aanleren van een nieuwe geur gaat dan vaak verrassend snel.
We starten opnieuw op dezelfde manier en op dezelfde plek als bij de eerste geur. Ook hier beginnen we met een grote hoeveelheid geur. Vaak zie je dat de hond al tijdens de eerste training makkelijker naar kleinere geurbronnen gaat.
We trainen vervolgens ongeveer een week uitsluitend met de nieuwe geur. Daarna combineren we deze met de eerder aangeleerde geur gedurende meerdere weken.
Waarom Je Niet Te Snel Te Veel Geuren Moet Toevoegen
Het is niet verstandig om in korte tijd veel geuren aan te leren. De kans op fouten wordt dan groter.
Wanneer een hond tijdens het zoekwerk een afwijkende geur ruikt, kan hij sneller verkeerd reageren. Een nieuwe geur moet een uitbreiding zijn, geen verstoring van de basis.
Hoeveel Geuren Kan Een Hond Aan
Deze vraag komt vaak vanuit management. Eén hond die veel geuren kent lijkt efficiënt. Maar zoekwerk is in de praktijk niet zwart wit.
Het gaat niet alleen om wat een hond kan leren, maar vooral om wat je in het werk wilt voorkomen.
Praktijkvoorbeeld. Eén Hond Voor Twee Taken
Bij USAR, waar ik verantwoordelijk was voor de opleiding van reddingshonden, wilde een collega haar drugshond ook inzetten als reddingshond. Mijn leidinggevende vond dat prima. Ik niet.
Een reddingshond kan langdurig zoeken zonder resultaat. Als die hond dan ineens een andere aangeleerde geur ruikt, wordt de kans op een valse melding groot. Dat kan leiden tot lange zoekacties die nergens toe leiden.
Praktijkvoorbeeld. Zeden Geuren
In Noorwegen zag ik dat zedenhonden werden getraind op zowel bloed als sperma. Dat vonden wij in Nederland niet wenselijk.
Bij een verkrachting zijn vaak beide geuren aanwezig. Door uitsluitend op sperma te trainen, blijft de melding altijd duidelijk.
Acht Geuren Bij Verdovende Middelen
Binnen één discipline ligt dit anders. Bij speurhonden voor verdovende middelen leerden wij honden acht verschillende geuren aan. Het ging hier om acht soorten verdovende middelen.
In de praktijk maakt het daarbij niet uit welke specifieke stof de hond vindt. Elke melding op verdovende middelen is goed. Het doel is niet onderscheid maken tussen stoffen, maar het lokaliseren van verdovende middelen.
Dit is wezenlijk anders dan het onderscheid tussen bijvoorbeeld sperma en bloed, of lijken en verdovende middelen. Dat zijn verschillende disciplines met een andere betekenis in de praktijk.
Wat Je Hieruit Meeneemt
Goed nadenken over het aantal geuren is essentieel. Binnen één discipline kun je meerdere geuren aanleren, mits de basis stabiel is.
De kern van goed detectiewerk is dat je vooraf helder hebt welke geuren nodig zijn, met welke geur je start en hoe je de training rustig en logisch opbouwt.
Verkort Stappenplan Opbouw Detectietraining
- Begin met één geur.
- Leer op één locatie het zoeken en de melding aan.
- Start met een grote geurbron.
- Maak de geurbron zo snel mogelijk kleiner.
- Train enkele maanden uitsluitend met deze ene geur.
- Leer daarna een nieuwe geur aan, opnieuw vanaf het begin.
- Train ongeveer een week alleen met de nieuwe geur.
- Combineer daarna beide geuren gedurende meerdere weken.
- Voeg pas later eventueel een volgende geur toe.
- Denk vooraf goed na over het aantal geuren per discipline.
Verder Leren En Verdiepen
In onze online trainingsschool vind je niet alleen complete cursussen over detectiewerk, maar ook verdieping over het aanleren van geuren, het opbouwen van meldingen en het voorkomen van fouten in de praktijk.
Daarnaast kun je daar terecht met vragen, meekijken met praktijkvoorbeelden en stap voor stap werken aan een hond die helder zoekt, duidelijk meldt en stabiel blijft onder verschillende omstandigheden.